Willa Stefana Żeromskiego w Konstancinie
Kontynuujemy naszą wycieczkę z cyklu “Warszawa poza szlakiem” po Konstancinie. Dzisiaj przyjrzymy się willi “Świt” przy ul. Żeromskiego 4. zwanej po prostu domem Stefana Żeromskiego.Nazwa „Świt” związana była z rodzinną historią, ówczesną sytuacją polityczną i z nadzieją na odzyskanie niepodległości.Dom powstał w okresie I wojny światowej w stylistyce wczesnego modernizmu wg proj. Zenona Chrzanowskiego. Wybudowany był dla malarza Zdzisława Jasińskiego, który sprzedał go pisarzowi Stefanowi Żeromskiemu. Później zwłaszcza po otrzymaniu w 1924 r. mieszkania na Zamku Królewskim w Warszawie „Świt” służył pisarzowi jako dom letni.Po śmierci Żeromskiego 20 listopada 1925 r. w willi mieszkała jego córka Monika z matką Anna Zawadzką (nieformalną żoną Żeromskiego) – obie panie były malarkami. W czasie II wojny światowej willa jak wiele innych domów w Konstancinie została zajęta przez Niemców, którzy zniszczyli część wyposażenia. Po wojnie w domu wraz z dokwaterowanymi lokatorami zamieszkiwały dawne właścicielki starające się zachować wystrój wnętrz z czasów Żeromskiego. Szczególną opiekę nad willą i paniami Żeromskim roztoczył wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, prof. Stanisław Lorentz. Po jego śmierci rolę tę zaczęła sprawować jego córka, prof. Alina Kowalczykowa,Na mocy testamentu Moniki Żeromskiej willa została przekazana dla działającej od 2002 r. Fundacji na Rzecz Utrzymania Spuścizny po Stefanie Żeromskim.Obecnie mieści muzeum poświęcone pisarzowi i jego rodzinie.