Collegium Nobilum, Szkoła Rycerska

14 października 1773 roku powołano do życia pierwsze na świecie ministerstwo oświaty, czyli Komisję Edukacji Narodowej. Ale wcześniej w Warszawie istniały szkoły z bardzo postępowym jak na ówczesne czasy programem wychowaczym.Palma pierwszeństwa w sformułowaniu nowoczesnego programu wychowania patriotyczno-obywatelskiego należy się pijarowi Stanisławowi Konarskiemu. Konarski uważał, że ze współczesnym mu pokoleniem nie da się niczego sensownego osiągnąć, dlatego trzeba skupić cały reformatorski wysiłek na wychowanie młodych. I w 1740 roku założył w Warszawie Collegium Nobilium, ekskluzywną szkołę dla synów magnatów i bogatej szlachty. Dzięki Konarskiemu pijarzy znaleźli się w awangardzie przemian edukacyjnych, pomimo tego, że większość szkolnictwa skupiona była w rękach jezuitów. Jednak jezuickie nauczanie zdecydowanie przeżywalo regres, a w Europie coraz bardzie szerzyła się wrogość wobec zakonu. W tym zamieszaniu edukacyjnym młody król Stanisław August założył w 1765 r. w Warszawie Szkołę Rycerską, czyli pierwszą świecką szkołę państwową w kraju. Szkoła ta miała kształcić zarówno przyszłych oficerów, jak i kadry przygotowane do pełnienia funkcji publicznych. Siedziba uczelni mieściła się w Pałacu Kazimierzowskim. Szefem korpusu został sam król, komendantem – książę Adam Kazimierz Czartoryski, a wychowankami byli m.in. Tadeusz Kościuszko, Jakub Jasiński, Julian Ursyn Niemcewicz, Józef Sowiński.Żródło: Internet, portret Stanislawa Konarskiego, akwarele Zygmunta Vogla: Collegium Nobilium 1788r, Szkoła Rycerska 1785r.