Ostatni książeta mazowieccy

Bracia: Stanisław i Janusz. Książęta mazowieccy, ostatni z dynastii Piastów. Stanisław żył 23 lata, Janusz 24 lata. Nagłe zgony dwudziestokilkuletnich książąt budziły wielkie emocje u współczesnych i w zasadzie do dzisiaj nie zostały przekonywująco wyjaśnione. Pierwszy zmarł Stanisław, pożegnał się z życiem 8 sierpnia 1524 roku w kamienicy Mansjonarzy, mieszczącej się na rogu ul. Świętojańskiej i pl. Zamkowego. (Na ścianie od strony Świętojańskiej na kamienicy widnieje tablica informacyjna). Dwa lata później pochowano Janusza. Podejrzewano, że do zgonu braci mogła przyczynić się dziedziczna gruźlica lub hulaszczy tryb życia, chociaż obaj książęta imponowali posturą i siłą fizyczną, zwłaszcza Janusz. Pojawiały się także plotki o ich otruciu, a cień podejrzenia padł najpierw na wojewodziankę płocką, Katarzynę Radziejowską, a potem na królową Bonę. Na śmierć skazano kilkanaście osób, spalono żywcem dwie kobiety, w tym szlachciankę z Mazowsza nazwiskiem Kliczewska. Wreszcie aby uspokoić nastroje, król Zygmunt Stary wyznaczył komisję do wyjaśnienia okoliczności śmierci księcia Janusza III. Powołani przez nią medycy zbadali zwłoki księcia i nie znaleźli śladów działania trucizny. Król 9 lutego 1528 r. wydał edykt, w którym ogłosił, że ostatni książęta mazowieccy „nie sztuką ani sprawą ludzką, lecz z woli Pana Wszechmogącego z tego świata zeszli”Dodajmy, że wraz ze śmiercią Janusza III wygasła mazowiecka linia dynastii Piastów i władzę na odrębnym dotąd Mazowszu przejął król Zygmunt Stary.Książęta zostali pochowani we wspólnym grobowcu w warszawskiej kolegiacie (obecnie archikatedrze) św. Jana. Grobowiec przykrywa płyta z czerwonego marmuru z płaskorzeźbą przedstawiającą obu braci leżących w pełnych zbrojach i w braterskim uścisku, rozdzielonych jedynie chorągwią.