Zofia z Czartoryskich Zamoyska
Jedna z najpiękniejszych kobiet epoki oświecenia, warszawianka z urodzenia Zofia z Czartoryskich Zamoyska, zaangażowana społecznie, z jej inicjatywy powstało założone w 1814 r. Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności, o którym opowiadam podczas spaceru po Mariensztacie. Ale przyjrzyjmy się samej Zofii. Była córką Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej (pani na Puławach) i jej kochanka Franciszka Ksawerego Branickiego.
Już w czternastej wiośnie życia została wyróżniona przez króla Stanisława Augusta tytułem najpiękniejszej młodej damy Warszawy.
Poślubiła wielkiego mecenasa sztuki Stanisława Kostkę Zamoyskiego i została Ordynatową Zamoyską. Nazywana jest matką rodu Zamoyskich, gdyż urodziła 7 synów i 3 córki, od których pochodzą współcześnie żyjący Zamoyscy. Zofia była też patronką młodego Fryderyka Chopina i to ona w 1812 roku przy oknach otwartych na Rynek w Krakowie grała na fortepianie nowo nadesłany do Polski utwór- Mazurek Dąbrowskiego. Było to pierwsze wykonanie tego utworu.
