Kajetan Sołtyk
Zapewne przechodząc koło siedziby ZUSu na rogu Senatorskiej i Miodowej nawet nie zdają sobie Państwo sprawy, że przechodzą Państwo koło dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich. Proszę zresztą zerknąć na ten fragment obrazu Canaletta: wygląda podobnie, tylko całe pierwsze piętro było bardzo wysokie i pełniło funkcje reprezentacyjne. Po upadku Rzeczpospolitej pałac, jak wiele innych, został zamieniony w kamienicę czynszową i wtedy to podzielono wysokie pierwsze piętro na dwa.Z dawnego splendoru niewiele zachowało się do naszych czasów, ale warto zadrzeć głowę do góry i popatrzeć na herb i tablicę osoby, która odpowiadała za przebudowę pałacu w XVIII wieku – biskupa Kajetana Sołtyka.Kim był Kajetan Sołtyk? Najkrócej można powiedzieć – dzieckiem swoich czasów. Nieprzejednany wróg familii Czartoryskich, zwolennik złotej epoki Sasów. Przystąpił do Konfederacji Radomskiej, zapewne bez świadomości, że stał za nią rosyjski ambasador Nikołaj Repnin (marszałkiem tejże był nie kto inny, jak Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku, mieszkaniec dzisiejszego Pałacu Prezydenckiego). Wiem, że dziwnie to dzisiaj brzmi, ale do Konfederacji Radomskiej przystępowała szlachta w większości z powodów patriotycznych… Wracając do biskupa Kajetana Sołtyka – nie uznał on dyktatu Nikołaja Repnina podczas tzw. Sejmu Repninowskiego, za co został na 5 lat zesłany do Kaługi. Po powrocie wzywał do protestów przeciwko rozbiorowi Polski jednocześnie sprzeciwiając się jakimkolwiek reformom, np. nie uznając nominacji Hugona Kołłątaja na kanonika kapituły krakowskiej. Wreszcie w 1782 roku został ubezwłasnowolniony przez króla i Radę Nieustającą. Ogłoszono, że postradał on zmysły. Biskup Sołtyk zmarł w 1788 roku, pochowany jest w Sławkowie.Warto pomyśleć o losach i wyborach elity I Rzeczpospolitej. Obserwując dzisiejsze spory polityczne i okładanie się najgorszymi wyzwiskami, często mam wrażenie deja vu.
Na zdjęciach: Pałac Biskupów Krakowskich na obrazie Canaletta, tablica i herb wieńczący pałac – zdjęcie własne teraźniejsze, portret biskupa Kajetana Sołtyka.
